Δεν αποτέλεσε ποτέ λύση η αναδιάρθρωση του χρέους, μέσω της επιμήκυνσης της περιόδου αποπληρωμής
Η τάση για εξωτερικό δανεισμό της Ελλάδας τα τελευταία 200 χρόνια έχει οδηγήσει σε επανειλημμένες κρίσεις και χρεοκοπίες, αναφέρει μελέτη δυο ακαδημαϊκών καθηγητών σε διάσκεψη για το ελληνικό χρέος που διοργάνωσε το αμερικανικό ινστιτούτο Brookings.
Στη μελέτη που φέρει τον τίτλο «Οι παγίδες της εξωτερικής εξάρτησης: Ελλάδα, 1829-2015» και υπογράφουν η καθηγήτρια Carmen Reinhart του Χάρβαρντ και ο καθηγητής Christoph Trebesch του πανεπιστημίου του Μονάχου, γίνεται αναδρομή στην ιστορία του ελληνικού χρέους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει τέσσερις φορές από το 1929 και κάθε μια φορά διασώθηκε.
Η σύνθεση του ελληνικού χρέους έχει παίξει καθοριστικό ρόλο σε όλα τα επεισόδια χρεοκοπίας στο παρελθόν και εξηγεί τις εξελίξεις, ακόμη και την πιο πρόσφατη κρίση, επισημαίνουν.
Οι συνέπειες δεν ήταν μόνο οικονομικές, όπως οι ξαφνικές αλλαγές των κεφαλαιακών ροών, αλλά και πολιτικές, τονίζουν.
Οι ελληνικές χρεοκοπίες οδήγησαν σε παρατεταμένες περιόδους πολιτικών επεμβάσεων από το εξωτερικό που είχαν στόχο την αποπληρωμή των δανείων διάσωσης σύμφωνα με την μελέτη.
Όπως δείχνει η εμπειρία, μετά από κάθε χρεοκοπία η Ελλάδα χρειάζεται πολύ καιρό για να ανακάμψει.
Η ελληνική εμπειρία δείχνει ότι οι κρίσεις μπορεί επίσης να είναι πολύ χρονοβόρες, όταν ξένες κυβερνήσεις παρεμβαίνουν για να οργανώσουν τα προγράμματα διάσωσης, όπως συνέβη στην περίπτωση του δανείου της Ελλάδας το 1833.
Ξεκίνησε ως δάνειο από ιδιώτες πιστωτές, το οποίο η Ελλάδα δεν μπορούσε να αποπληρώσει.
Η τρόικα του 1833 (Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία και Ρωσία) αποπλήρωσε τους ιδιώτες πιστωτές μετατοπίζοντας έτσι τις οφειλές της Ελλάδας σε επίσημα χέρια.
Μετά από δεκαετίες σε κατάσταση χρεοκοπίας και οικονομικής αυτάρκειας, η Ελλάδα εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αποπληρωμή του εν λόγω δανείου ακόμη και 100 χρόνια αργότερα.
Μια τέτοια προσέγγιση επίλυσης κρίσεων, η οποία οδηγεί σε δεκαετίες του υπερβολικού χρέους, διαιωνίζει την εξάρτηση της χώρας από το εξωτερικό και εμποδίζει ένα "νέο ξεκίνημα".
Όπως μας διδάσκει η εμπειρία, οι παρατεταμένες κρίσεις χρέους συνήθως επιλύονται μόνο αν οι πιστωτές συμφωνήσουν σε περικοπές της ονομαστικής αξίας (Reinhart και Trebesch 2015).
Μια αποφασιστική μείωση του χρέους συνδέεται με υψηλότερη μετέπειτα ανάπτυξη, κάτι που οι ηπιότερες μορφές ελάφρυνσης του χρέους, όπως οι επεκτάσεις της ωριμότητας συνήθως δεν παρέχουν.
Ένα σύγχρονο παράδειγμα είναι οι συμφωνίες Brady της δεκαετίας του 1990, οι οποίες προέβλεπαν ονομαστική μείωση του χρέους, αποφεύγοντας έτσι οι αναπτυσσόμενες χώρες να βιώσουν μια «χαμένη δεκαετία».
Σε αντίθεση, οι συμφωνίες Baker της δεκαετίας του 1980, οι οποίες προέβλεπαν επέκταση της διάρκειας, ήταν, εκ των υστέρων, μία αποτυχία για τους οφειλέτες και τους φορολογούμενους των ΗΠΑ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ένα βασικό συστατικό για την επίλυση της συνεχιζόμενης ελληνικής κρίσης είναι ένα βαθύ ονομαστικό κούρεμα στο χρέος που κατέχουν οι επίσημοι φορείς (και ενδεχομένως οι ιδιωτες).
Περαιτέρω επέκταση των προθεσμιών λήξης θα ήταν μια ατυχής επανάληψη της ελληνικής ιστορίας πετυχαίνοντας μόνο να καθυστερήσει την ημέρα της αναμέτρησης - σε βάρος τόσο της Ελλάδα όσο και της Ευρωζώνης.
Η επέκταση του χρέους μέχρι το 2070 (όπως συζητήθηκε από το ΔΝΤ το 2015) είναι πιθανό να προσθέσει καύσιμο σε μια ατέρμονη συζήτηση σχετικά με το τι πρέπει να κάνει κανείς με το ελληνικό χρέος.
Είναι δύσκολο να δούμε πώς αυτό θα μπορούσε να προωθήσει την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, τη συνεχή ανάπτυξη και τις επενδύσεις.
Σύμφωνα με τους δύο καθηγητές, πέρα από την άμεση και μεγάλη πρόκληση της αντιμετώπισης της τρέχουσας κρίσης χρέους, η Ελλάδα (και η περιφέρεια της Ευρώπης) μπορεί να μάθει από μερικά από τα μέτρα που είχαν ληφθεί σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες στη δεκαετία του 1990, μετά την οικονομική κρίση.
Οι αναδυόμενες οικονομίες επλήγησαν σκληρά κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όπως και πολλοί έχουν πληγεί από τις απότομες μειώσεις των τιμών των βασικών εμπορευμάτων.
Μέχρι σήμερα, εκείνοι που ήταν σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουν αυτές τις «καταιγίδες» ήταν οι χώρες που είχαν καταγράψει σημαντικές μειώσεις στον δημόσιο και ιδιωτικό εξωτερικό δανεισμό κατά τη διάρκεια των ετών πριν από την κρίση.
Η πορεία του ελληνικού δανεισμού
www.bankingnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου